Muzej Nikole Tesle
Nikola Tesla, americki naucnik srpskog porekla, najviše je doprineo nauci i tehnološkom progresu sveta kao
pronalazac obrtnog magnetnog polja, indukcionog motora, polifazne naizmenicne struje, generatora i kompletnog sistema proizvodnje i distribucije elektricne energije. Po njemu je jedinica medunarodnog SI sistema dobila naziv — mera za magnetnu indukciju "tesla". Tesla je konstruisao generator struja visoke frekvencije i napona, danas poznat kao "Teslin transformator", transformator bez jezgra, Teslina zavojnica, ili Teslin kalem.
Roden je 10. jula 1856. godine u Smiljanu, (Vojna granica, tadašnja Austrija, danas Republika Hrvatska).
Školovao se u Austriji i, kasnije, Austrougarskoj monarhiji. Osnovnu školu pohadao je u Smiljanu i Gospicu
(1862-1866), a Realnu gimnaziju u Gospicu (1866-1870). Završio je i Visoku realnu gimnaziju u Karlovcu (1870-1873)
. Od 1875. do 1878. godine studira na Politehnickoj školi u Gracu, a 1880. godine upisuje studije filosofije
prirode na Univerzitetu u Pragu.
U periodu od 1881. do 1882. godine radi u Budimpešti, u Centralnom telegrafskom uredu. Upravo tu zapocinje
svoj veliki pronalazacki period — usavršava aparat za pojacanje glasa kod telefona, a februara 1882. godine
dolazi na ideju o obrtnom magnetnom polju.
Sredinom 1882. godine odlazi u Pariz, u Edisonovo Kontinentalno društvo, a 1883. godine iz Pariza prelazi
u Strazbur. Tamo je napravio prvi prototip indukcionog motora. Zatim odlazi 1884. godine u Sjedinjene Americke Države i pocinje da radi u Edisonovoj kompaniji. Vec 1885. godine napušta Edisona i osniva sopstvenu kompaniju — "Tesla Arc & Light Co." Pocinje da pravi prve motore i generatore naizmenicnih polifaznih struja.
Prvi patent prijavljuje Americkom patentnom zavodu 6. maja 1885. godine — "Komutator za elektricne dinam
o-mašine". Slede patenti iz podrucja regulatora lucnih lampi. U periodu od 1887. do 1890. godine prija
vljuje svoje najpoznatije patente iz oblasti polifaznih naizmenicnih struja, generatore i motore. Prona
laske javno prikazuje u Americkom institutu elektroinženjera, 16. maja 1888. godine, na prvom predavanj
u "Novi sistem motora i transformatora naizmenicne struje". Odmah potom Kompanija Vestinghaus otkupljuje
prvih sedam Teslinih patenata iz oblasti polifaznih struja. U Pitsburgu (1888-1889) sa inženjerima Kompanije Vestinghaus radi na prakticnoj realizaciji svojih patenata. Tokom ovog perioda uradene su pripreme za realizaciju prve centrale na Nijagarinim vodopadima po Teslinom sistemu. Centrala je komercijalno otvorena 15. novembra 1896. godine puštanjem struje do grada Bafala i bila je uvršcena u jedno od svetskih cuda toga doba.
Sledecu veliku oblast njegovih istraživanja cine naizmenicne struje visokih frekvencija i njihovo dejs
tvo. Pred Americkim institutom elektroinženjera 20. maja 1891. godine u Njujorku Tesla drži predavanje "Eksperimenti sa naizmenicnim strujama vrlo visokih frekvencija i njihova primena u veštackom osvetljenju". Godinu dana ranije (1890) objavljuje rezultate o fiziološkom dejstvu struja visokih ucestanosti.
Tokom perioda od 1891. do 1896. godine prijavljuje patente vezane za varnicni oscilator sa rezonantnim
transformatorom kojim su u njegovim istraživanjima zamenjeni Hercov oscilator i Rumkorfov induktor. Uz patente za oscilatore, prijavljuje i mnoge patente za pratece uredaje — prekidace kola, kondenzatore i slicno.
Na poziv Kraljevskog instituta iz Londona 1892. godine i Francuskog društva za fiziku odlazi u London i Pariz, gde drži predavanje “Eksperimenti sa naizmenicnim strujama visokog napona i visokih frekvencija”. Tokom svog boravka u Evropi posetio je i Beograd, 2. juna 1892. godine.
Tesla je 1893. godine svojim sistemom cetiri kola u rezonanci pokazao da su antena, uzemljenje i rezonanca tri elementa koja mora da poseduje svaki predajnik i prijemnik za bežicnu telegrafiju, cime je utro put otkricu modernog radija.
Pocetkom 1895. godine nastavlja istraživanja visokih frekvencija proucavanjem dejstva struja na razredene gasove, koristeci Lenardove cevi. Jedan je od prvih naucnika na americkom kontinentu koji je dobio rendgenske snimke šake, lobanje, kolena i lakta. Prvi je istraživac koji je ukazao na veoma štetno dejstvo rendgenskih zraka na organizam pri suviše dugom izlaganju zracenju.
Tokom 1897. godine prijavljuje patente iz oblasti radiotehnike, a 1898. godine prijavio je patent kojim je zaštitio uredaj i nacin za upravljanje mehanizmom pokretnih objekata. U Njujorku izvodi javni eksperiment sa radio-upravljanim (teledirigovanim) brodom. Ovi patenti su mu posmrtno, pred vrhovnim sudom SAD, doneli prioritet u otkricu radija.
U periodu od 1899. do 1900. godine Tesla boravi u Kolorado Springsu, gde na nadmorskoj visini iznad 2000 m podiže laboratoriju sa emiterom snage 200 kW. Konstruisao je transformatore koji su proizvodili napone do 12 miliona volti i struje ucestanosti od nekoliko desetina hiljada herca. U Koloradu je usavršio visokofrekventni transformator, koji nosi njegovo ime — Teslin transformator — transformator bez jezgra. U eksperimetalnim beleškama iz toga perioda navodi da se kroz Zemlju rasprostiru stacionarni talasi i da se ta osobina može upotrebiti za bežicni prenos energije.
Patente vezane za radiotehniku i svoje zamisli o bežicnom prenosu energije prijavljuje od 1900. do 1902. godine. U periodu 1901-1905. godine gradio je veliku eksperimentalnu stanicu - centralu sa visokim antenskim tornjem na Long Ajlendu kraj Njujorka, sa idejom da realizuje svoj "Svetski radio sistem". Ovaj projekat nikada nije završio.
Kasnijih godina (1909-1922) bavio se pronalascima vezanim za mašinstvo: turbinama, pumpama, brzinomerima. Tesline pumpe bez lopatica danas su u komercijalnoj upotrebi. Tokom svoje karijere Tesla je patentirao oko 250 izuma u Americi i zemljama širom sveta.
